Σούπερ Μάρκετ: Η εξαήμερη εργασία και η κίνηση του Σκλαβενίτη

Οι ανατροπές λόγω έλλειψης προσωπικού – Ποιο εργασιακό καθεστώς επιλέγουν οι μεγάλες αλυσίδες

Και ενώ μέχρι την πανδημία για να βρει κάποιος δουλειά σε σούπερ μάρκετ έπρεπε να βάλει «βύσμα», σήμερα από τις μεγάλες επιχειρήσεις της οργανωμένης λιανικής τροφίμων λείπουν περί τους 8 χιλιάδες εργαζόμενους παρότι στην πλειονότητά τους προσφέρουν καλύτερες οικονομικές αποδοχές από αυτές που ορίζονται στον κατώτατο μισθό, καθώς και επιπλέον παροχές.

Λύση στο πρόβλημα, το οποίο ειδικά στις τουριστικές περιοχές συνεχώς διογκώνεται, δεν φαίνεται στον ορίζοντα, τουλάχιστον μεσοπρόθεσμα, αφού ούτε η οικονομική ευρωστία ούτε η ισχυρή εργοδοτική φήμη είναι ικανές από μόνες τους για την προσέλκυση ανθρώπινου δυναμικού. Εξ ου και οι ισχυροί «παίκτες» έχουν αρχίσει να επενδύουν στην αξία που προσφέρουν στους εργαζόμενούς τους, τόσο σε επίπεδο απολαβών όσο και μη οικονομικών παροχών (εργασιακό περιβάλλον, εκπαίδευση, ευκαιρίες επαγγελματικής εξέλιξης κ.λπ.).

Η εξαήμερη εργασία στο επίκεντρο

Η πρόσφατη απόφαση της Σκλαβενίτης, leader του κλάδου, για κατάργηση της εξαήμερης εργασίας από την 1η Νοεμβρίου στο σύνολο του προσωπικού, ικανοποιώντας ένα δίκαιο αίτημα των εργαζομένων, όπως σχολιάζουν συνδικαλιστικοί φορείς, αποτυπώνει την προσπάθεια από την πλευρά των αλυσίδων σούπερ μάρκετ να «χτίσουν» ένα είδος εργοδοτικής αριστείας.

Μάλιστα η απόφαση της Ελληνικές Υπεραγορές Σκλαβενίτης, που επηρεάζει περί τους 5.700 εργαζόμενους της αλυσίδας από τους συνολικά 33.000, χαρακτηρίζεται από την Ομοσπονδία Ιδιωτικών Υπαλλήλων Ελλάδος (OIYE) ως σημαντική συνολικά για τους εργαζόμενους -όχι μόνο στο εμπόριο- διότι «στη σημερινή συγκυρία επιχειρείται με το Ν. 5023/23, η γενίκευση της 6ημερης απασχόλησης συνολικά στις επιχειρήσεις της χώρας μας και χωρίς καν να υπάρχει συναίνεση του εργαζόμενου».

Ας σημειωθεί ότι σύμφωνα με πηγές κοντά στη Σκλαβενίτης, αυτή η παρέμβαση της επιχείρησης αναμένεται να οδηγήσει σε νέες θέσεις εργασίας για την κάλυψη αναγκών που θα δημιουργηθούν, ενισχύοντας ακόμα περαιτέρω την απασχόληση στον κλάδο και κατ’ επέκταση την εγχώρια αγορά εργασίας.

Ποιο εργασιακό καθεστώς επιλέγουν τα μεγάλα σούπερ μάρκετ

Παρότι η Σκλαβενίτης πρωτοπορεί σε ό,τι αφορά την εργασία τις Κυριακές (σ.σ. τα καταστήματα της αλυσίδας ανοίγουν λιγότερες Κυριακές απ’ ότι προβλέπει η νομοθεσία), στο θέμα της πενθήμερης απασχόλησης με εβδομαδιαίο ρεπό, όπως συμβαίνει συνήθως στη λιανική, είχε μείνει πίσω. 

«Η υποχρεωτική εξαήμερη εργασία είναι κάτι που δεν συνηθίζεται στον κλάδο και η κατάργησή της είναι δείγμα προόδου», ανέφερε σε ανάρτησή του ο διευθύνων Σύμβουλος της METRO ΑΕΒΕ και πρόεδρος της Ένωσης Σούπερ Μάρκετ Ελλάδας (ΕΣΕ), Αριστοτέλης Παντελιάδης, σχολιάζοντας την απόφαση της Σκλαβενίτης, τονίζοντας ότι επικροτεί την εν λόγω κίνηση.

Την πενθήμερη εργασία έχει επιλέξει και η Μασούτης

«Η ευημερία των εργαζομένων πρέπει να αποτελεί πρωταρχικό μέλημα κάθε εταιρείας του κλάδου και οι καλύτερες συνθήκες εργασίας συμβάλλουν σ’ αυτήν. Κατανοώ ότι με την έλλειψη υποψήφιων για εργασία που αντιμετωπίζουμε, το εξαήμερο δίνει κάποια λύση για την απρόσκοπτη λειτουργία των καταστημάτων. Αποτελεί προφανώς μια λύση ανάγκης. Οι αποφάσεις που παίρνουμε για τους εργαζόμενούς μας είναι καλό να έχουν τη συναίνεσή τους, να παίρνονται μαζί με αυτούς και όχι για αυτούς», σημειώνει χαρακτηριστικά ο κος Παντελιάδης, ενώ υπενθυμίζει ότι «όταν πριν από 8 χρόνια αγοράσαμε το Βερόπουλο μετατρέψαμε όλες τις συμβάσεις του από 6ήμερο σε 5ήμερο. Σήμερα διατηρούμε την πενθήμερη εργασία παντού και δίνουμε σημαντική πρόσθετη αμοιβή στους εργαζόμενούς μας, των καταστημάτων με ιδιαίτερα έντονη τουριστική κίνηση, που στην καλοκαιρινή περίοδο χρειάζεται να εργαστούν και 6η μέρα».

Στο ίδιο πνεύμα η κα Ελένη Προβίδη, VP Legal & Public Affairs, Head of Corporate Communication, Quality & Sustainability της ΑΒ Βασιλόπουλος, επεσήμανε ότι «είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει σύμπνοια στον κλάδο μας σε τόσο σημαντικά ζητήματα», ενώ σημείωσε ότι «στην ΑΒ Βασιλόπουλος είμαστε εξαιρετικά υπερήφανοι που δεν είχαμε ποτέ εξαήμερη εργασία σε καμία θέση εργασίας της εταιρείας μας». Πρόσθεσε δε ότι «χαιρετίζουμε κάθε κίνηση προς τον ίδιο σκοπό – όλοι οι άνθρωποι του κλάδου να εργάζονται με ίσους όρους. Η έλλειψη προσωπικού είναι κάτι που πρέπει να αντιμετωπίσουμε θεσμικά και ολιστικά, με λύσεις οι οποίες σέβονται τους ανθρώπους μας, που δίνουν καθημερινά τον καλύτερό τους εαυτό και κάνουν τη διαφορά προς τους πελάτες μας».

Την πενθήμερη εργασία έχει επιλέξει και η Μασούτης, με εξαίρεση ορισμένα καταστήματα που έχουν προστεθεί στο δίκτυο της αλυσίδας μέσα από εξαγορές, τα οποία σταδιακά θα «μπουν» στο πενθήμερο, αλλά και ορισμένα σημεία που λειτουργούν υπό το καθεστώς της εξαήμερης απασχόλησης μόνο για 4 μήνες λόγω έλλειψης προσωπικού.

Τι ισχύει εκ νόμου

Όπως αναφέρεται από το Κέντρο Πληροφόρησης Εργαζομένων και Ανέργων της ΓΣΕΕ, με βάση τις ισχύουσες διατάξεις για τα χρονικά όρια της εργασίας το προβλεπόμενο νόμιμο ωράριο είναι 8 ώρες την ημέρα και 48 ώρες την εβδομάδα και η εβδομαδιαία διάρκεια της εργασίας έχει οριστεί στις 40 ώρες, ενώ παράλληλα με Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας (ΕΓΣΣΕ) καθιερώθηκε το πενθήμερο σύστημα εργασίας, κατά το οποίο ο χρόνος εργασίας της 6ης ημέρας κατανέμεται σε 5 ημέρες (5 Χ 8 = 40 ώρες/εβδομάδα), χωρίς όμως να καταργηθεί το σύστημα εξαήμερης εργασίας.

Βάσει της ισχύουσας σήμερα νομοθεσίας:

– στο σύστημα της εξαήμερης απασχόλησης το πλήρες συμβατικό ωράριο είναι 6 ώρες και σαράντα λεπτά ημερησίως και 40 ώρες εβδομαδιαίως, ενώ ως νόμιμο ωράριο θεωρούνται οι 8 ώρες ημερησίως και οι 48 ώρες εβδομαδιαίως, ενώ

– στο σύστημα πενθήμερης απασχόλησης το πλήρες συμβατικό ωράριο είναι 8 ώρες ημερησίως και 40 ώρες εβδομαδιαίως, ενώ ως νόμιμο ωράριο θεωρούνται οι 9 ώρες ημερησίως και οι 45 ώρες εβδομαδιαίως (επετράπη η υπέρβαση του ανώτατου ορίου της ημερήσιας εργασίας κατά μία ώρα χωρίς αυτή να θεωρείται υπερωρία, εφόσον το σύνολο των εργάσιμων ωρών δεν υπερβαίνει το νόμιμο εβδομαδιαίο ωράριο).

Τονίζεται ότι όλοι οι νομοθετικά καθοριζόμενοι μισθοί, αλλά και εκείνοι που προβλέπονται από τις Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας, τις Διαιτητικές Αποφάσεις, αλλά και τις ατομικές συμβάσεις εργασίας, αφορούν εργασία 40 ωρών εβδομαδιαίως. Κάθε υπέρβαση συνεπάγεται την υποχρέωση του εργοδότη να καταβάλει πρόσθετη αμοιβή. Για κάθε ώρα υπερεργασίας ο εργαζόμενος δικαιούται το καταβαλλόμενο ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά 20%.