Ραγδαία αύξηση στις εμφανίσεις της μωβ μέδουσας καταγράφεται τις τελευταίες ημέρες σε περιοχές όπως ο Παγασητικός, ο Ευβοϊκός, ο Θερμαϊκός και άλλες ελληνικές θάλασσες.
Διαβάστε: Μωβ Μέδουσες: Νέα πιθανή έξαρση στον Παγασητικό
Σύμφωνα με το Ελληνικό Παρατηρητήριο Βιοποικιλότητας, η κατάσταση είχε αρχικά υποτιμηθεί λόγω της περιορισμένης συμμετοχής των πολιτών στις καταγραφές. Η χαμηλή ενημέρωση και ο περιορισμένος αριθμός αναφορών δημιούργησαν την ψευδαίσθηση ότι το φαινόμενο ήταν υπό έλεγχο. Ωστόσο, πλέον η εικόνα είναι διαφορετική και ανησυχητική.
Η εξάπλωση της μωβ μέδουσας είναι ταχύτερη από τις πρώτες εκτιμήσεις. Ιδιαίτερα έντονη παρουσία καταγράφεται από τη Χαλκίδα και τον Βόρειο Ευβοϊκό – με τη σοβαρότερη κατάσταση όσο πλησιάζουμε βορειότερα – έως τη Βόρεια Εύβοια, που φαίνεται να αποτελεί «πύλη» προς το Αιγαίο. Ολόκληρος ο Παγασητικός πλήττεται, κυρίως στις ανατολικές ακτές, ενώ σημαντική αύξηση έχει παρατηρηθεί και στις Βόρειες Σποράδες, με επιβεβαιωμένες εμφανίσεις σε Σκιάθο και Σκόπελο.
Το Παρατηρητήριο καλεί τους πολίτες να καταγράφουν τις εμφανίσεις της μέδουσας μέσω της εφαρμογής iNaturalist, προκειμένου τα στοιχεία να αξιοποιηθούν από την επιστημονική κοινότητα. Το φαινόμενο θυμίζει την έξαρση της μωβ μέδουσας που σημειώθηκε στη Μεσόγειο την περίοδο 2020-2023, με επίκεντρο σήμερα το Γιβραλτάρ, ενώ προβλήματα αναφέρονται και σε άλλες περιοχές όπως η Ισπανία, η Γαλλία, η Ιταλία και η Αδριατική.
Δείτε live χάρτη με την παρουσία μωβ μεδουσών στις ελληνικές παραλίες
Τι είναι η μωβ μέδουσα και ποια τα συμπτώματα του τσιμπήματος
Η μωβ μέδουσα ή τσούχτρα (επιστημονική ονομασία: Pelagia noctiluca) είναι μέδουσα της οικογένειας Πελαγίδες και το μόνο αναγνωρισμένο επί του παρόντος είδος στο γένος της.
Η επιστημονική ονομασία προέρχεται από τα ελληνικά, πελαγία σημαίνει «θαλασσινός», από τη λέξη πέλαγο, και στα λατινικά noctiluca είναι η συνδυαστική μορφή του nox «νύχτα» και lux σημαίνει φως· επομένως, η Pelagia noctiluca μπορεί να περιγραφεί ως ένας θαλάσσιος οργανισμός με την ικανότητα να λάμπει στο σκοτάδι (βιοφωταύγεια).
Απαντάται παγκοσμίως σε τροπικές και θερμές εύκρατες θάλασσες,αν και υπάρχουν υποψίες ότι καταγραφές από την περιοχή του Βόρειου Ατλαντικού, η οποία περιλαμβάνει τη Μεσόγειο και τον Κόλπο του Μεξικού, αντιπροσωπεύουν στενά συγγενικά αλλά προς το παρόν μη αναγνωρισμένα είδη.
Ένα αρκετά μικρό και ποικιλόχρωμο είδος, τόσο τα πλοκάμια του όσο και η (ασυνήθιστο στις μέδουσες) καμπάνα καλύπτονται από κεντριά. Τα περιστατικά τσιμπήματος είναι κοινά, επώδυνα και τα συμπτώματα μπορεί να επιμείνουν για μεγάλο χρονικό διάστημα, αλλά γενικά δεν είναι επικίνδυνα. Εχουν καταγραφεί σμήνη Pelagia noctiluca που εξαφανίζουν ολόκληρα ιχθυοτροφεία. Εξαιτίας αυτού, έχει γίνει ένα από τα πιο μελετημένα είδη μεδουσών.
Οι νηματοκύστες παράγουν στο ανθρώπινο δέρμα, ερύθημα, πρήξιμο, κάψιμο όπως και μερικές φορές σοβαρές δερμονεκρωτικές, καρδιο- και νευροτοξικές επιδράσεις, οι οποίες είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες σε ευαίσθητα άτομα.
Τα συμπτώματα μετά από επαφή – τσίμπημα από την μέδουσα μπορεί να είναι πόνος σαν κάψιμο, πολλές φορές έντονο κοκκίνισμα του δέρματος, και σε μερικές περιπτώσεις εμφάνιση σε μέρος του δέρματος σας το αποτύπωμα της μέδουσας, ναυτία, πτώση πίεσης, ταχυκαρδία, κεφαλαλγία, εμετός, διάρροια, σπασμός των βρόγχων, δύσπνοια.
Σε περίπτωση εμφάνισης συστηματικών συμπτωμάτων (σπάνια) όπως : υπόταση , βράχος φωνής , εισπνευστικός συριγμός, γενικευμένο αγγειοοίδημα – εκτεταμένο κνιδωτικό εξάνθημα, διαταραχές επιπέδου επικοινωνίας-συνείδησης, έμετος, είναι επιβεβλημένη η άμεση διακομιδή του ασθενούς στο νοσοκομείο.
Τι κάνετε αν τσιμπηθείτε από μωβ μέδουσας
Σε περίπτωση που σάς τσιμπήσει μωβ μέδουσα σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ:
- Απομακρύνετε τα τυχόν κολλημένα στο σώμα σας πλοκάμια. Όχι όμως με γυμνά χέρια, διότι αυτό θα οδηγήσει σε κόλλημα των πλοκαμιών στα χέρια και μεταφορά του ερεθισμού εκεί.
- Ξεπλύνετε την περιοχή του τσιμπήματος με άφθονο θαλασσινό νερό. Αν δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος, γεμίστε τη χούφτα σας με άμμο και τρίψτε το σημείο του σώματος που είναι κολλημένα τα πλοκάμια της τσούχτρας. Μη χρησιμοποιείτε γλυκό νερό, διότι μπορεί να ενεργοποιήσει κεντριά που έχουν μείνει στο δέρμα.
- Τοποθετείστε στο σημείο του τσιμπήματος πάγο ή κρύες κομπρέσες. Αυτό περιορίζει τα τοπικά φαινόμενα από το δέρμα.
- Αλείψτε την πάσχουσα περιοχή με κορτιζονούχο κρέμα. Περιορίζει την τοπική φλεγμονώδη αντίδραση και ανακουφίζει γρήγορα από το τσούξιμο και την φαγούρα.
- Πάρτε κάποιο χάπι αντιισταμινικό. Με τα αντιισταμινικά αντιμετωπίζονται συστηματικότερα συμπτώματα όπως ο κνησμός. Η ανάγκη για φάρμακα τέτοιου είδους είναι μεγαλύτερη όσο μεγαλύτερη είναι η έκταση του προσβληθέντος δέρματος.
- Τέλος αν τα συμπτώματα είναι έντονα και ιδιαίτερα αν δεν υποχωρούν μετά την εφαρμογή των τοπικών μέτρων, μπορεί να χρειασθεί κάποια ένεση κορτιζόνης. Σε αυτή την περίπτωση πρέπει οπωσδήποτε να πάτε στο νοσοκομείο ή να επισκεφθείτε κάποιο Κέντρο Υγείας.
