· Σε εκδήλωση στο Μουσείο Νεοελληνικής Τέχνης
Το Υπουργείο Πολιτισμού με την ολοκλήρωση δεκαπέντε (15) Πολιτιστικών Masterplans δημιούργησε και προσφέρει ένα σημαντικό εργαλείο πολιτιστικής αναπτυξιακής πολιτικής σε επιλεγμένες Περιφέρειες και Δήμους της χώρας, με στόχο την πολιτισμική βιωσιμότητα των περιοχών.
Το έργο είναι αποτέλεσμα συνεργασίας του Υπουργείου Πολιτισμού, του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, του Πανεπιστημίου Αιγαίου, του Ινστιτούτου Περιφερειακής Ανάπτυξης του Παντείου Πανεπιστημίου, καθώς και των φορέων του Πολιτιστικού και Δημιουργικού Τομέα των περιοχών και των τοπικών κοινωνιών και χρηματοδοτήθηκε από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Τα Πολιτιστικά Masterplans μπορούν να αξιοποιηθούν ως κατευθυντήριος χάρτης και πηγή έμπνευσης και από άλλες Περιφέρειες και Δήμους που επιθυμούν να αξιοποιήσουν το πολιτιστικό τους απόθεμα, συμβάλλοντας στη συνολική ενίσχυση του πολιτιστικού τοπίου της χώρας.
Για τη Ρόδο
Η Ρόδος είναι το μεγαλύτερο νησί των Δωδεκανήσων, με πληθυσμό που ξεπερνά τις 125.000 κατοίκους και ισχυρή τουριστική οικονομία. Η γεωγραφική της θέση την καθιστά στρατηγικό κόμβο εμπορίου και τουρισμού, ενώ η πολιτιστική κληρονομιά της, με τη Μεσαιωνική Πόλη και τα μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς, προσελκύει τουρίστες από όλο τον κόσμο. Η τοπική οικονομία στηρίζεται κυρίως στον τουρισμό, με το πολιτιστικό απόθεμα και τον θρησκευτικό τουρισμό να αποτελούν δύο από τους κύριους άξονες ανάπτυξης. Παράλληλα, η ύπαρξη του Πανεπιστημίου Αιγαίου και οι δραστηριότητες στον πολιτιστικό τομέα ενισχύουν τη δημιουργική και καλλιτεχνική οικονομία της περιοχής. Η ζήτηση για πολιτιστικές δραστηριότητες στη Ρόδο παραμένει υψηλή καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, με αιχμή την τουριστική περίοδο. Ωστόσο, παρατηρείται έλλειψη υποδομών που να μπορούν να φιλοξενήσουν σύγχρονες μορφές τέχνης και πολιτισμού. Από την άλλη, υπάρχει έντονη προσφορά παραδοσιακών εκδηλώσεων και φεστιβάλ, όπως τα πανηγύρια, καθώς και εκθέσεων σχετικών με την ιστορία και τον πολιτισμό του νησιού. Η σύγχρονη καλλιτεχνική παραγωγή περιορίζεται σε μικρότερες πρωτοβουλίες, λόγω της εποχικότητας του τουρισμού και της έλλειψης επαρκών πόρων για τον εκσυγχρονισμό των υποδομών. Η πολιτιστική διαχείριση της Ρόδου συντονίζεται από ένα πλήθος δημόσιων και ιδιωτικών φορέων, με κύριους εμπλεκόμενους τον Δήμο Ρόδου, την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, και το Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Παράλληλα, σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν οι πολιτιστικοί σύλλογοι και οι τοπικές ενώσεις, οι οποίες διοργανώνουν εκδηλώσεις και φεστιβάλ. Η σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την ανάπτυξη πολιτιστικών πρωτοβουλιών, ενώ οι διεθνείς συνεργασίες που προτείνονται στο masterplan ενισχύουν την εξωστρέφεια του νησιού.
Στρατηγική – Όραμα
Το masterplan της Ρόδου βάσει μίας τοποκεντρικής προσέγγισης επιδιώκει να αναδείξει το νησί ως παγκόσμιο πολιτιστικό προορισμό, εστιάζοντας στην προστασία και ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς και την προώθηση της δημιουργικότητας. Το όραμα περιλαμβάνει τη δημιουργία νέων πολιτιστικών υποδομών, την ενίσχυση των υπαρχουσών, και την προώθηση σύγχρονων μορφών τέχνης με στόχο την βελτίωση της ποιότητας ζωής και της ελκυστικότητας του νησιού για τους κατοίκους. Μέσα από διεθνείς συνεργασίες και δίκτυα, η Ρόδος θα καθιερωθεί ως πρότυπο βιώσιμης πολιτιστικής ανάπτυξης, συνδέοντας τον πολιτισμό με την τοπική οικονομία και την κοινωνική συνοχή. Η σύνδεση με τη βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη είναι κεντρικός στόχος με ιδιαίτερη αξία για τη Ρόδο.
Το όραμα της πολιτιστικής στρατηγικής της Ρόδου είναι να καθιερωθεί ως ένας ζωντανός, ολοκληρωμένος, συμπεριληπτικός και δυναμικός πολιτιστικός προορισμός υπερτοπικής ή ακόμα και διεθνούς εμβέλειας. Το masterplan προτείνει συγκεκριμένες παρεμβάσεις για τη βελτίωση των πολιτιστικών υποδομών και τη δημιουργία νέων χώρων για καλλιτεχνικές εκδηλώσεις.
Σημαντικές προτάσεις περιλαμβάνουν:
-Ανάπτυξη νέων πολιτιστικών υποδομών, τόσο σε ανοιχτούς όσο και σε κλειστούς χώρους εκδηλώσεων, που θα φιλοξενούν καλλιτεχνικές και πολιτιστικές δράσεις όλο τον χρόνο.
-Αναβάθμιση υφιστάμενων πολιτιστικών κέντρων, όπως το Δημοτικό Θέατρο Ρόδου και τα σημαντικότερα μουσεία του νησιού, ώστε να βελτιωθεί η ποιότητα των προσφερόμενων υπηρεσιών και να αυξηθεί η προσέλευση του κοινού.
-Δημιουργία χώρων δημιουργικής έκφρασης, με στόχο τη στήριξη των καλλιτεχνών και τη διασφάλιση των απαραίτητων υποδομών για την καλλιτεχνική παραγωγή.
-Ανάδειξη της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς του νησιού, με ιδιαίτερη έμφαση σε τοπικά έθιμα, παραδοσιακή γαστρονομία και χειροτεχνία, μέσω βιωματικών δράσεων που θα προσελκύουν τόσο τους ντόπιους όσο και τους επισκέπτες.
-Οργάνωση πολιτιστικών φεστιβάλ και άλλων εκδηλώσεων που θα εμπλουτίζουν την πολιτιστική ζωή του νησιού και θα συμβάλλουν στην ενίσχυση της πολιτιστικής τουριστικής οικονομίας.
Στρατηγικοί στόχοι – Επιχειρησιακοί άξονες
-Στρατηγικός Στόχος 1: Ανάδειξη και Διατήρηση Πολιτιστικού Αποθέματος/Κληρονομιάς και Τοπικών Δυνατοτήτων Υλοποίηση προγραμμάτων για τη συντήρηση και αποκατάσταση ιστορικών μνημείων, όπως το Παλάτι του Μεγάλου Μαγίστρου και η Μεσαιωνική Πόλη. Εφαρμογή νέων τεχνολογιών για τη διαχείριση και την προστασία των μνημείων.
-Επιχειρησιακός Άξονας 1.1: Προώθηση της πολιτιστικής κληρονομιάς: Ανάδειξη των μοναδικών ιστορικών και πολιτιστικών μνημείων της Ρόδου, όπως το Παλάτι του Μεγάλου Μαγίστρου, η Μεσαιωνική Πόλη και τα αρχαιολογικά μουσεία.
-Επιχειρησιακός Άξονας 1.2: Δημιουργία νέων πολιτιστικών θεσμών: Ενίσχυση των υφιστάμενων πολιτιστικών φορέων και δημιουργία νέων, που θα στηρίξουν την πολιτιστική παραγωγή και θα προσφέρουν ευκαιρίες για πολιτιστικές εκδηλώσεις και δράσεις.
-Στρατηγικός Στόχος 2: Προσέλκυση Πολιτιστικών Πόρων και Δημιουργικών Ανθρώπων Καθιέρωση κέντρων δημιουργικότητας και πολιτιστικών χώρων όπου οι καλλιτέχνες και δημιουργοί μπορούν να εργαστούν και να παρουσιάσουν τα έργα τους. Παροχή κινήτρων και επιδοτήσεων για νέους και υφιστάμενους καλλιτέχνες.
-Επιχειρησιακός Άξονας 2.1: Ευνοϊκό περιβάλλον για καλλιτέχνες και δημιουργικούς ανθρώπους: Δημιουργία χώρων και υποδομών που θα φιλοξενούν καλλιτέχνες και δημιουργούς, προσφέροντάς τους ευκαιρίες να εκφράσουν και να αναπτύξουν τα ταλέντα τους.
-Επιχειρησιακός Άξονας 2.2: Προγράμματα υποστήριξης και χρηματοδότησης: Ανάπτυξη προγραμμάτων χρηματοδότησης και επιδοτήσεων για καλλιτέχνες και δημιουργούς, με στόχο την υποστήριξη της πολιτιστικής παραγωγής και της δημιουργικής βιομηχανίας.
-Στρατηγικός Στόχος 3: Ενίσχυση Τοπικής Πολιτιστικής Δυναμικής Καθιέρωση δικτύων συνεργασίας μεταξύ τοπικών, εθνικών και διεθνών φορέων για την ανταλλαγή γνώσεων και την ανάπτυξη κοινών πολιτιστικών δράσεων. Ενίσχυση της επικοινωνίας και συνεργασίας μεταξύ των διαφόρων πολιτιστικών οργανισμών και φορέων της Ρόδου.
-Επιχειρησιακός Άξονας 3.1: Συμμετοχή της κοινότητας: Προώθηση πρωτοβουλιών και δράσεων που ενθαρρύνουν την ενεργή συμμετοχή της τοπικής κοινότητας στην πολιτιστική ζωή, όπως εθελοντικά προγράμματα και κοινές πολιτιστικές δραστηριότητες.
-Επιχειρησιακός Άξονας 3.2: Εκπαίδευση και κατάρτιση: Υπογραφή μνημονίου συνεργασίας με το Πανεπιστήμιο Αιγαίου για την οργάνωση εκπαιδευτικών προγραμμάτων και σεμιναρίων που θα ενισχύουν τις δεξιότητες και τις γνώσεις των τοπικών δρώντων στον τομέα του πολιτισμού.
-Στρατηγικός Στόχος 4: Δημιουργία Τοπικής Ταυτότητας Διοργάνωση φεστιβάλ, εκθέσεων και άλλων πολιτιστικών εκδηλώσεων που θα προσελκύσουν τουρίστες και θα ενισχύσουν την τοπική οικονομία. Ενίσχυση της συνεργασίας με διεθνείς πολιτιστικούς οργανισμούς και διοργανωτές εκδηλώσεων.
-Επιχειρησιακός Άξονας 4.1: Προβολή της Ρόδου: Ανάδειξη της Ρόδου ως ζωντανού εργαστηρίου ιστορίας, πολιτισμού και διαχείρισης της πολιτιστικής κληρονομιάς μέσα από δράσεις προβολής και επικοινωνίας.
-Επιχειρησιακός Άξονας 4.2: Ανάπτυξη πολιτιστικού τουρισμού: Προώθηση της Ρόδου ως προορισμού πολιτιστικού τουρισμού για όλο τον χρόνο, με στόχο την προσέλκυση επισκεπτών που ενδιαφέρονται για την ιστορία, την αρχιτεκτονική και τις τέχνες.
